Alpejscy wojownicy
Bernadette McDonald,
Agora, Warszawa 2016

W swojej najnowszej książce Bernadette McDonald, autorka bestsellerowej „Ucieczki na szczyt”, przygląda się losom kilku pokoleń himalaistów ze Słowenii – kraju, którego narodowym symbolem jest góra Triglav – i losom narodu, którego każdy członek musi na tę górę przynajmniej raz w życiu wejść. Bohaterowie „Alpejskich wojowników” – Aleš Kunaver, Viki Grošelj,Tomaž Humar i inni – docierali znacznie dalej, a ich wyczyny na zawsze zmieniły historię światowego himalaizmu. Za sprawą cytatów z jego książki „Pot” („Ścieżka”) ważnym bohaterem „Alpejskich wojowników” jest także Nejc Zaplotnik, duchowy guru słoweńskich wspinaczy.

Babia Góra i okolice. Przewodnik po obszarze Stowarzyszenia Gmin Babiogórskich,
Marcin Leśniakiewicz, Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich, Sucha Beskidzka 2015

Przewodnik turystyczny obejmujący swoim zasięgiem 14 gmin należących do Stowarzyszenia Gmin Babiogórskich: Budzów, Bystrą-Sidzinę, Jabłonkę, gminę wiejską Jordanów, Koszarawę, Lanckoronę, Lipnicę Wielką, Maków Podhalańki, Mucharz, Stryszawę, Stryszów, Suchą Beskidzką, Zawoję i Zembrzyce. Zawiera szczegółowe opisy wszystkich 59 miejscowości wchodzących w skład SGB (wraz z planami każdej z nich) oraz wszystkich szlaków turystycznych PTTK przebiegających przez opisywany obszar podzielonych na 89 tras (m.in. trasy na Babią Górę, Policę, Jałowiec, Leskowiec i Koskową Górę). 720 stron (tekst, zdjęcia, plany, rzuty wybranych obiektów, rysunki panoram) + 32 strony kolorowej wkładki (zdjęcia). Stronę graficzną przewodnika opracował Maciej Hojda.

Dolina Bregaglia. Alpy Szwajcarskie dla każdego,
Rafał Kardaś, Wydawnictwo Sklepu Podróżnika, Warszawa 2016

Położona na pograniczu Szwajcarii i Włoch alpejska dolina Bregaglia oczarowuje od pierwszego wejrzenia. Swój niepowtarzalny klimat zawdzięcza przepięknej górskiej przyrodzie i wielowiekowej historii. Autor przewodnika, znakomity znawca i pasjonat tego regionu, proponuje 21 wycieczek o różnym stopniu trudności – od niewytężających spacerów po trudne trasy lodowcowe. Oprócz informacji praktycznych i topograficznych, w każdym z opisów wycieczek znajdziemy wiele ciekawostek przyrodniczych i historyczno-kulturalnych.

Encyklopedia schronisk tatrzańskich,
Janusz Konieczniak, wyd. II, rozszerzone i zaktualizowane, Oficyna Wydawnicza „Wierchy” COTG PTTK, Kraków 2015

„Encyklopedia schronisk tatrzańskich” opisuje historię ponad 150 schronisk, schronów i kolib z terenu Tatr, od roku 1806 począwszy. Na 560 bogato ilustrowanych stronach zaprezentowano obiekty istniejące, te, których już nie ma, oraz te, które znajdowały się w fazie pomysłów, planów i projektów, a z różnych przyczyn nie zostały zrealizowane, zarówno po polskiej, jak i słowackiej stronie Tatr, na obszarze zakreślonym obecną granicą obu parków narodowych. Z kart tomu dowiadujemy się nie tylko o dziejach schronisk, lecz i o losach ludzi nimi kierujących, nierozerwalnie związanych z historią tatrzańskiej turystyki. Informacja o każdym obiekcie posiada szczegółowy komentarz historyczny, ryciny lub fotografie. Wartość książki podnosi również bogata bibliografia. Obiekty zostały uporządkowane według dolin, w których są lub były zlokalizowane.

Everest. Na pewną śmierć,
Beck Weathers, Agora, Warszawa 2015

Dziesiątego maja 1996 roku, wysoko w strefie śmierci na Evereście, w straszliwej burzy śnieżnej zaginęło dziewięć osób. Następnego dnia jedna z nich dostała szansę na drugie życie. Kiedy ratownicy dotarli do Becka Weathersa uznali, że umiera i zostawili go bez pomocy. 12 godzin później ślepy, bez rękawic, okryty lodem, dotarł jednak do obozu. Przeżył mimo ciężkich odmrożeń obu dłoni i utraty nosa. Jego książka to wstrząsający pamiętnik ocalałego uczestnika najtragiczniejszej wyprawy na Mount Everest. To także poruszająca opowieść o tym, do czego zdolny jest człowiek, który dostaje od życia drugą szansę oraz o nieprawdopodobnej sile miłości i więzi rodzinnych.

Góry, ludzie, kontynenty w obiektywie ekstremalnej kamery.
Jerzy Surdel w rozmowie z Andrzejem Mirkiem. Część 1 Góry i telewizja, Annapurna, Warszawa 2015

Początki polskiej telewizji, pionierskie ekspedycje w egzotyczne strony świata, himalajskie wyprawy oraz filmowe fascynacje kinem górskim – to wszystko można znaleźć w książce Jerzego Surdela. Autor już od lat siedemdziesiątych zaliczany jest do światowej czołówki reżyserów parających się kinem ekstremalnym. Lektura napisanej z niezwykłą szczerością książki pozwala lepiej zrozumieć, jak rodził się i dojrzewał talent autora w siermiężnej rzeczywistości PRL-u. Dowiemy się, jak to się stało, że realizator licznych spektakli Teatru Telewizji został wybrany do ekipy BBC filmującej głośną wyprawę na Everest w 1971 roku. Poznamy też jego opinię na temat śmierci Staszka Latałły na Lhotse, która rzuca nowe światło na ocenę ówczesnych wydarzeń. Krótko mówiąc – burzliwe i pasjonujące życie jednej z ważniejszych postaci środowiska górskiego ukazane w rozmowie z dziennikarzem „Gór” Andrzejem Mirkiem. Jest to pierwsza część wspomnień, kończąca się na 1974 roku.

Góry – Medycyna – Antropologia,
Zdzisław Jan Ryn, Medycyna Praktyczna, Gdańsk 2015

Książka ta jest pierwszą w języku polskim monografią medycyny i antropologii górskiej. Stanowi podsumowanie wieloletnich doświadczeń i badań autora nad funkcjonowaniem organizmu ludzkiego w ekstremalnych warunkach. Autor, specjalista medycyny górskiej i lekarz wypraw wysokogórskich, próbuje w niej również znaleźć odpowiedź na pytanie o psychologiczne uwarunkowania odwiecznej potrzeby zdobywania najwyższych górskich szczytów. Czytelnik zostaje wchłonięty przez opowieść o heroicznych zmaganiach człowieka podczas zdobywania najwyższych gór świata, często za cenę cierpienia, a nawet życia. Znajdziemy tu opis najwyższych pasm górskich z uwzględnieniem historii regionu i antropologii mieszkańców, chorób związanych z dużymi wysokościami, dokumentację zachowań ludzkich w ekstremalnych warunkach i praktyczne wskazówki. Medyczna perspektywa autora, lekarza trudnych górskich ekspedycji, daje czytelnikowi niepowtarzalną szansę poznania fizjologicznych aspektów zmian, jakich doświadcza w górach ludzki organizm, co przekłada się zarówno na kondycję fizyczną, jak i na szczególne uwrażliwienie na magię gór i mistyczne doznania.

Góry Polski. Atlas,
Barbara Zygmańska, Marek Zygmański, Artur Urban, Krzysztof Rostek, Tomasz Dygata, Dragon, Bielsko-Biała 2015

Książka stanowi połączenie albumu i przewodnika uzupełnionego 120 mapami wszystkich pasm polskich gór. Każde pasmo jest szczegółowo opisane, zarówno pod względem geograficzno-przyrodniczym, jak również turystycznym. Dodatkowo, autorzy książki – górscy przewodnicy – polecają czytelnikom unikatowe miejsca, które nie są zbyt znane przeciętnemu turyście, ale które warto poznać. Całość dopełnia kilkaset fotografii przedstawiających najbardziej malownicze widoki – wspaniałe górskie panoramy, charakterystyczne miejsca i zabytki oraz unikalną architekturę ludową.

Jak wysoko sięga miłość? Życie po Broad Peak. Rozmowa z Ewą Berbeką.
Beata Sabała-Zielińska, Prószyński i S-ka, Warszawa 2016

W marcu 2013 roku świat przeżywał wielki sukces czterech polskich himalaistów – pierwsze zimowe wejście na Broad Peaka. Chwilę później cała Polska zamarła. Dwóch wspinaczy rozpoczęło dramatyczną walkę o życie, a kiedy ją przegrali, rozgorzała narodowa dyskusja o etyce himalaizmu i partnerstwie w górach. Dysputy i oskarżenia ciągnęły się tygodniami, tymczasem w Zakopanem, z dala od zgiełku, została pogrążona w rozpaczy rodzina Maćka Berbeki – jego żona Ewa i czterech synów. Od ponad trzydziestu lat ich wspólnego życia Ewa bała się właśnie tego momentu. Choć byli jedną z nielicznych par w świecie alpinistów, których góry nie rozdzieliły, ostatecznie to one zabrały najważniejszą osobę w jej życiu. A mimo to syn Maćka, Franek, żegnając Ojca, powiedział w imieniu całej rodziny: „Chciałbym podziękować Bogu za góry, które ukształtowały naszego Tatę i towarzyszyły mojej rodzinie od bardzo dawna. I wciąż będą towarzyszyć”. Ta książka to opowieść o miłości, pasji i akceptacji… aż po grób.

K2. In Memoriam Tadeusz Piotrowski,
Tadeusz Piotrowski (oprac. Danuta Piotrowska), Stapis, Katowice 2015

Poświęcony Tadeuszowi Piotrowskiemu album stanowi zbiór zdjęć oraz listów i dzienników pisanych przez niego w trakcie tragicznie zakończonej wyprawy na K2. Opracowała go wdowca po himalaiście Danuta Piotrowska. Kolejne biało-czarne strony tej publikacji przenoszą czytelnika z Warszawy aż na stoki „Góry Gór”. To piękne świadectwo życia oraz miłości do gór i wyzwań, a także dowód niezwykłego hartu ducha i wewnętrznej siły polskiego alpinisty. Album został wydany przez Wydawnictwo Stapis we współpracy z Fundacją „Ulica Przestrzenna” i przy wsparciu finansowym ze strony miasta Szczecin. To pierwszy tom z zaplanowanej dziewięciotomowej serii „In memoriam”.

Kroniki zakopiańskie,
Maciej Krupa, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015

Zbiór opowieści o ludziach i zdarzeniach z historii Zakopanego, Tatr i Podtatrza, „reportaże z przeszłości” wioski, a potem miasteczka, które powstało u stóp Tatr. Prywatna historia Zakopanego – subiektywna i emocjonalna, odległa od akademickiej dyscypliny, ale prawdziwa. Autor chętniej wybiera włóczęgów niż sportowców, chętniej pisze o wizjonerach niż o statecznych obywatelach, o górskich wycieczkach niż o akademiach ku czci. Idzie tropem myśli Rafała Malczewskiego, który w 1935 roku notował: „Wraz z torem kolejowym kończy się i Polska, i Europa, i cały wielki świat – ot zaczyna się Zakopane, miejscowość przedziwna i urocza, jedyna na podhalańskiej ziemi, a może i na całym globie. Jakaż bowiem wioska podgórska potrafiła przez szereg lat skupiać wszystko to, co miał naród najlepszego? Były okresy, gdy promieniowała na całą Polskę natężonym życiem kulturalnym przybyszów – najświetniejszych umysłów i najbardziej gorejących serc”. Pisze historię miejsca symbolu, fenomenu z pogranicza jawy i mitu.

Krzysztof Wielicki – mój wybór. Tom I i II. Wydanie specjalne w twardej oprawie z dodatkami,
Piotr Drożdż, Góry Books, Kraków 2016

Rozpisany na dwa tomy wywiad-rzeka szczegółowo przedstawia górski dorobek wybitnego polskiego himalaisty. Wielicki mówi o dzieciństwie, czasie studiów i początkach górskiej pasji. Dalej prowadzi nas klasyczną i fascynującą drogą swojej kariery od lat siedemdziesiątych XX wieku. Zaczyna od wspinania latem i zimą w Tatrach, Alpach, Kaukazie, Pamirze, Hindukuszu, aby wreszcie udać się w góry najwyższe. Niezwykle barwnie opowiada o zimowym zdobyciu Mount Everestu, Kangchenjungi i Lhotse oraz o bezprecedensowym „wbiegnięciu” na Broad Peaka. Wspomina dramatyczne zmagania z legendarną południową ścianą Lhotse. Pierwszy tom autobiografii kończy się na przełomowym – zarówno w historii Polski, jak i naszego alpinizmu – roku 1989. W tomie drugim Wielicki ze swadą opowiada o swoich największych solowych wspinaczkach – na Dhaulagiri i Shisha Pangmie – oraz opus magnum: samotnym wejściu na mityczną Nanga Parbat. Barwnie opisuje kolejne potyczki z „górą gór” – K2, zakończone wejściem na ten szczyt w 1996 roku. Relacjonuje wyprawy quasi-komercyjne, jak i ambitne ekspedycje zimowe, którymi kierował. Po raz pierwszy odsłania nieznane szczegóły zdobywczej, ale zakończonej wielką tragedią zimowej wyprawy na Broad Peaka w 2013 roku. Nie zabrakło też wątków prywatnych, dotyczących działalności biznesowej oraz prezentujących filozofię życia i światopogląd bohatera.

Legenda żeglujących gór,
Paolo Rumiz, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016

To podróż, której początek i koniec tkwi w morzu, a trasa wędrówki, wynurzywszy się z głębin, biegnie w górę – nad wyłaniającym się archipelagiem. Paolo Rumiz przemierzył tysiące kilometrów wzdłuż górskiego garbu Włoch. Droga wiodła przez Alpy i Apeniny, od zatoki Kvarner aż do Capo Sud, najbardziej wysuniętego na południe punktu Półwyspu. Rumiz przedstawia Włochy, których zazwyczaj się nie dostrzega i do których nie docierają turyści. Przy okazji poszukuje odpowiedzi na pytanie, jakie tajemnice kryją w sobie włoskie góry…

Lot koło Nagiej Damy,
Monika Rogozińska, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2016

Trzęsienie ziemi, lawiny, wypadek alpinisty, akcja ratunkowa w Himalajach – to tylko wstęp do tej zaskakującej historii. Zimowa wyprawa na Nanga Parbat (8125 m) w Pakistanie okazała się dla autorki kluczem do przeszłości i przyszłości. Poszukiwała polskiego pilota, który latał po wojnie w Himalajach, Karakorum, Hindukuszu, przyjaźnił się z maharadżą. To on ją odnalazł. Mieszkał koło miasta Opatrzność (…) To książka o przełamywaniu barier zewnętrznych i wewnętrznych, o poznawaniu świata i ludzi oraz o marzeniach, które czasem spełniają się z nawiązką. Prawdziwa opowieść zapisana po to, by ocalić od zapomnienia losy rodaków wiernych dewizie: Bóg, Honor, Ojczyzna.

Magia nart,
Beata Słama, Wojciech Szatkowski, TPN, Zakopane 2016

Opowieść o prawdziwej pasji, a zarazem pierwsza tak kompletna próba spisania historii tatrzańskiego narciarstwa. Fascynująca wycieczka, a właściwie „wyrypa” przez lata i góry. Zaczyna się w 1888 roku, kiedy pionier polskiego narciarstwa Stanisław Barabasz zleca wykonanie swoich pierwszych nart. Kończy ponad sto lat później wraz ze śmiercią jednego z najwybitniejszych trenerów w historii polskiego narciarstwa – Tadeusza Kaczmarczyka. Z książki dowiemy się, jakiego sprzętu w czasach początków używano, jak się ubierano, czym narty smarowano, aż wreszcie, jak sobie z narciarskiego rzemiosła i żywota żartowano i jak o nim pisano. Będziemy kibicowali Mariuszowi Zaruskiemu podczas jego legendarnego zjazdu z Kościelca oraz polskim zawodnikom, gdy rywalizowali na Wielkiej Krokwi, Kasprowym i na skoczniach i trasach za granicą. Wreszcie poznamy narciarskich mistrzów – tych pierwszych, przemierzających na nartach tatrzańskie bezdroża i wytrwale doskonalących swoją technikę, tych startujących głównie w zawodach krajowych, i tych, którzy rozsławili Polskę na świecie.

Magisterkowalski.blog. Historia przerwanej miłości,
Tomek Kowalski, Agnieszka Korpal, Stapis, Katowice 2015

To nie jest kolejna zwykła historia o miłości. Nie jest to też opis tragedii, którą się ta miłość skończyła. Tomek Kowalski i Agnieszka Korpal – dwoje młodych, niezwykłych ludzi, nagradzanych sportowców i podróżników kochających życie ponad wszystko, spotyka się i zakochuje. Szaleńczo, na zawsze i na sto procent. Wiedzą, że są dla siebie stworzeni od pierwszego przysłowiowego wejrzenia. I okazuje się, że wszystko, co do tego momentu robili, prowadziło ich do spotkania, które byłoby niemożliwe, gdyby nie decyzje podjęte w czasie, gdy byli jeszcze nastolatkami… Tomasz Kowalski, zanim 6 marca 2013 roku zginął podczas zejścia z Broad Peaku, przez kilka lat prowadził blog o nazwie Magisterkowalski. Ten właśnie blog oraz wspomnienia jego narzeczonej, Agnieszki Korpal, z tamtego okresu – zanim poznała Tomka i gdy już się pojawił w jej życiu – stanowią oś tej napisanej przez życie opowieści, w której nie ma miejsca na łzy, smutek i rozgoryczenia. Radość życia, którą miał w sobie Tomasz, przenika niemal każdą stronę, dodaje energii i przywraca wiarę w to, że marzenia mogą się spełniać.

Ostatnia ostoja. Piętnaście lat z niedźwiedziami,
Erik Baláž, fot. Brun D’Amicis, ADIN 2015

To unikalna książka o niedźwiedziach i dzikiej tatrzańskiej przyrodzie. Powstała dzięki 15-letnim obserwacjom zwierząt w Dolinach Cichej i Koprowej słowackiego ekologa, Erika Baláža, a także dzięki kunsztowi włoskiego fotografa przyrody Bruna D’Amicisa. Autorzy książki spędzili setki dni w tatrzańskiej przyrodzie. Opisują autentyczne historie o niedźwiedziach i innych zwierzętach zamieszkujących Doliny Cichą i Koprową, między innymi o kozicach, jeleniach czy cietrzewiach. Erik Baláž burzy mity związane z największymi tatrzańskimi ssakami, a także podkreśla znaczenie dzikiej przyrody, której zostało już tak niewiele w Europie. Przepiękne zdjęcia Bruna D’Amicis obrazują opisane historie i ukazują nam mniej znane oblicze Tatr.

Przesunąć horyzont, Martyna Wojciechowska, Burda NG Polska, Warszawa 2015

Nowe, poszerzone wydanie. Najwyższa góra świata widziana oczami kobiety, dla której nie ma rzeczy niemożliwych, ale w tamtym czasie była to granica jej możliwości. Wyjątkowo osobista, szczera i bezpośrednia, ale też miejscami zabawna. „Przesunąć horyzont” udowadnia, że warto mieć cele, dążyć do ich realizacji, a potem… wyznaczać sobie kolejne. Dla wielu czytelników to była pierwsza okazja poznania takiej Martyny i jej prawdziwego charakteru. Dotąd znana jako „ta od Big Brothera”, „ta z Playboya”, czy w ostatnich latach jako redaktor naczelna polskiej edycji „National Geographic Magazine”. Dotychczasowe nakłady wyprzedawały się „na pniu”. Ten, długo oczekiwany został specjalnie „przepisany” przez autorkę. Między innymi ze względu na pamięć o bohaterach, którzy wówczas jej towarzyszyli, a których nie ma już wśród nas…

Przez polskie góry. Przewodnik biegacza, Natalia Tomasiak, Marcin Świerc, Helion/Bezdroża, Gliwice 2016

Natalia Tomasiak i Marcin Świerc to czołowi polscy biegacze górscy, odnoszą sukcesy zarówno w biegach krajowych jak i międzynarodowych. Książkę dedykujemy przede wszystkim osobom, które zaczynają przygodę z biegami górskimi/trailowymi – mówi Natalia Tomasiak – Podpowiadamy, jak rozpocząć tę niezwykłą biegową przygodę, by czerpać z niej jak najwięcej przyjemności i uniknąć poważnych błędów. W przewodniku znajdziemy propozycje 69 tras biegowych, starannie dobranych z myślą zwłaszcza o początkujących amatorach tej dyscypliny sportu, które pozwolą odkryć ciekawe zakątki we wszystkich pasmach polskich gór. Są tu również: poradnik początkującego biegacza, dokładne mapy, przejrzyste profile wysokościowe i czasy przejść.

Sztuki piękne pod Tatrami, Teresa Jabłońska, TPN, Muzeum Tatrzańskie, Zakopane 2016

Album „Sztuki piękne pod Tatrami” po raz pierwszy pokazuje pełny i obiektywny obraz Tatr w twórczości artystów ze wszystkich dziedzin sztuki do roku 1939. Podhale, które prezentuje Teresa Jabłońska – historyk sztuki i długoletnia dyrektorka Muzeum Tatrzańskiego, jest spoiwem działań artystycznych silnie oddziałujących na życie zarówno ówczesnych jego mieszkańców, jak i samych artystów. Ponadczasowa twórczość Witkacego, przenikliwe malarstwo Aleksandra Kotsisa – czołowego przedstawiciela krakowskiego środowiska artystycznego XIX wieku czy impresjonistyczne pejzaże Leona Wyczółkowskiego – to wszystko dowodzi fenomenu regionu, który od lat inspiruje najwybitniejszych polskich twórców. Większość dzieł reprodukowanych w albumie pochodzi ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego. Główną oś narracji tworzą zaś prace pochodzące m.in. z Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Narodowego w Warszawie.

Tatry, Alpy. Wspinaczki 1955-1968, Andrzej Zawada, Fundacja Himalaizmu Polskiego im. Andrzeja Zawady, Warszawa 2015

Trzeci tom z cyklu „Pisma różne i listy” Andrzeja Zawady obejmuje wspinaczki tatrzańskie, a następnie alpejskie z lat 1955-1968. „Zawada lubił mówić: że przeszedł klasyczną w ówczesnej Polsce drogę od taternictwa do alpinizmu (…) Odbył kurs dla początkujących, następnie dla zaawansowanych, na którym wkrótce sam został instruktorem, prowadził także zimowe obozy szkoleniowe. Miał talent do gór! – Lekkość we wspinaniu, niezwykłą zręczność manualną przy manewrach asekuracyjnych, znakomitą orientację w terenie i szybkość podejmowania decyzji, co nader często decyduje o życiu w sytuacjach nieprzewidzianych”. Obok listy wszystkich wspinaczek (letnich i zimowych) w książce znalazły się opisy pierwszych wejść w Tatrach Słowackich Andrzeja Zawady, a także liczne listy wysyłane z Tatr oraz opis działalności w Alpach. Całość opracowała Anna Milewska.

Tatry na nartach. Przewodnik skiturowy, Wojciech Szatkowski, TPN, Zakopane 2015

„Współcześni narciarze szukają w górach kontaktu z przyrodą pozbawionego ułatwień i urządzeń technicznych. Ciszy, spokoju. W to poszukiwanie narciarskiego eldorado idealnie wpisuje się turystyka narciarska” – pisze Wojciech Szatkowski w „Tatry na nartach. Przewodnik skiturowy”. Ta publikacja to kompletny, bogato ilustrowany, przewodnik dla narciarzy, których interesują dziewicze szlaki i prawdziwa przygoda. Jak ze schroniska PTTK udać się na Grzesia ze zjazdem na Polanę Chochołowską, a później, Doliną Starorobociańską na Halę Stara Robota i z powrotem? W jaki sposób dobrać odpowiedni sprzęt do skituringu i dlaczego kurniawa może być niebezpieczna? „Tatry na nartach. Przewodnik skiturowy” odpowiedzą na setki podobnych pytań. To książka zarówno dla początkujących narciarzy wysokogórskich, jak i zapalonych skiturowców.

Tęsknota i przeznaczenie. Pierwsze kobiety na ośmiotysięcznikach, Dina Štěrbová, Stapis, Katowice 2016

„Tęsknota i przeznaczenie” to opowieść o pierwszych kobiecych wejściach na wszystkie ośmiotysięczniki, na szerokim tle zagadnień geograficznych, religijnych i politycznych, które stanowią nieodłączny aspekt wspinaczki w górach najwyższych. Dina Štěrbová ciekawie i rzetelnie opisuje nie tylko niezwykłe historie bohaterek – te zakończone sukcesem, jak i te tragiczne – lecz również przemiany, jakie zaszły we wspinaczce wysokogórskiej w ostatnich dekadach. Autorka przez czternaście lat gromadziła informacje o pierwszych kobietach, które stanęły na wierzchołkach górskich olbrzymów. Wiele bohaterek odwiedziła, żeby wysłuchać ich opowieści i zdobyć niepublikowane dotąd zdjęcia, a do niektórych faktów dotarła mozolnie przekopując przepastne archiwa różnych organizacji wysokogórskich. Dina Štěrbová dowodzi, że motywacje zdobywania najwyższych szczytów są dla mężczyzn i kobiet jednakowe. Do gór przyciąga poszukiwanie wolności, potrzeba podejmowania wyzwań, chęć przezwyciężania własnych słabości oraz umiłowanie dzikiej przyrody. Jednak kobieta, aby mogła stanąć na szczycie ośmiotysięcznika, musi zmierzyć się nie tylko z górą i z samą sobą, ale często też ze społecznymi uprzedzeniami.

Trawers, Remigiusz Mróz, Filia, Poznań 2016

Grupa uchodźców miała zostać w Kościelisku tylko przez trzy dni. Wójt zakwaterował ich w sali gimnastycznej, czekając, aż rząd znajdzie dla nich stałe miejsce pobytu. Wszystko zmieniło się, gdy przypadkowy turysta został odnaleziony martwy na szlaku prowadzącym na Czerwone Wierchy. Odcięto mu opuszki palców, wybito wszystkie zęby, a w ustach umieszczono syryjską monetę. Czy Bestia z Giewontu powróciła? A może to któryś z uchodźców jest winny? Rozpoczyna się nagonka medialna, a wraz z nią śledztwo prowadzone przez Dominikę Wadryś-Hansen. Tymczasem Wiktor Forst wsiąka coraz bardziej w więzienny świat, zupełnie nieświadomy tego, że na wolności jest ktoś, kto liczy na jego ratunek… Tym razem Remigiusz Mróz, gwiazda polskiego kryminału, w niespodziewany sposób podejmuje w swojej powieści tematykę tolerancji, łącząc wartką akcję z celną diagnozą społeczną.

Tylko niebo nade mną – historia rodzinny Chwaścińskich i biografia niezwykłego taternika, inżyniera, budowniczego dróg i mostów w Afganistanie, lotnika 301 Dywizjonu Bombowego, Bolesław Chwaściński, GRETZA Robert Gretzyngier, Warszawa 2016
Kiedy 15-letni Bolesław Chwaściński zetknął się po raz pierwszy z Tatrami zakochał się w górach i związał z nimi całe swoje życie. W 1930 r. stał się jednym z założycieli Koła Wysokogórskiego (później Klub Wysokogórski) oraz członkiem jego Zarządu i autorem Statutu Koła. Dwa lata później wspinał się wraz z kolegami w Alpach Francuskich, a za kolejne dwa lata w Marokańskim Atlasie. Potem był Kaukaz i góry Afganistanu, do których wracał wielokrotnie. Podczas II wojny światowej porzucił pracę w charakterze inżyniera drogownictwa w Afganistanie na rzecz niebezpiecznej pracy lotnika dywizjonu bombowego Polskich Sił Powietrznych. W latach powojennych stał się legendą polskiego alpinizmu, przewodząc w 1960 r. pierwszej polskiej wyprawie w góry Hindukuszu. Pozostawił po sobie wiele prac naukowych z dziedziny inżynierii lądowej oraz taternictwa i alpinizmu. Stefan Bratkowski powiedział o Chwaścińskim: „Sam był legendą, sam był nienapisaną powieścią. Miłość do mostów kojarzył z miłością do gór; gdzież się nie wspinał! Tego typu osobowości nie uchwyciła do tej pory żadna literatura piękna; gdzieś może blisko niej był Saint-Exupéry, ale Saint-Exupéry tylko latał…”

W góry!, Piotr Karski, Dwie Siostry, Warszawa 2016

Wyjątkowa książka o tematyce górskiej skierowana do młodych. To przewodnik po górach w formie książki efektywnościowej przybliżający dzieciom mnóstwo przydatnych informacji o górach. Prawdziwe kompendium wiedzy w bardzo atrakcyjnej formie. „W góry!” to przewodnik do rysowania, który za pomocą zadań plastycznych i pomysłów na aktywności przekaże wam ogrom wiedzy o górach.
Dowiecie się z niego, skąd się one biorą, jak rosną i jak się zmieniają. Odwiedzicie górskie szczyty, lodowce i jaskinie. Wytropicie wilki, niedźwiedzie i śnieżne pantery – a może nawet yeti! Poznacie tajemnice górskich lasów i roślin rosnących w górach. Zapoznacie się z góralami z całego świata, zobaczycie ich stroje i domy. Nauczycie się czytać mapę, planować trasę wędrówki i orientować się w górskim terenie. Spróbujecie górskich sportów i dowiecie się, jak zdobyć Mount Everest.

Wielki Gracz. Ze Żmudzi na Dach Świata, Max Cegielski, Karakter, Kraków 2015

Biografia Bronisława Grąbczewskiego, a zarazem reportaż z podróży jego śladami. Główny bohater to postać tyleż wyrazista, co zagadkowa: słynny podróżnik, który będąc synem powstańca styczniowego, zaciągnął się do służby w carskiej armii. Jako jej oficer w latach osiemdziesiątych XIX wieku stał się jednym z najważniejszych uczestników Wielkiej Gry, czyli szpiegowskiej rywalizacji Rosji i Wielkiej Brytanii na terenach Azji Środkowej. Tak trafił nawet na karty powieści Juliusza Verne’a i Rudyarda Kiplinga, sam wolał się jednak przedstawiać nie jako szpieg lecz odkrywca i badacz. Anglicy uważali Grąbczewskiego za groźnego Rosjanina, ale tuż przed śmiercią w Warszawie został uznany za „polskiego naukowca” – czy słusznie? Max Cegielski wraz z fotografem, Mikołajem Długoszem, wyruszają szlakiem Grąbczewskiego. Chcą rozszyfrować przynajmniej niektóre z jego zagadek, a także zobaczyć, jak dziś wygląda życie w opisywanych przez niego miejscach. Ze Żmudzi, gdzie Grąbczewski się urodził, jadą przez Rosję, Uzbekistan aż po Pamir, zwany za jego czasów Dachem Świata. Ta podwójna podróż – w czasie i przestrzeni – pozwala spojrzeć z innej perspektywy na naszą historię, uwikłanie w proces kolonizacji i ambiwalentne związki Polski ze Wschodem.

W krainie Mont Blanc, Jan Babicz, Biuro Okrętowe Baobab, Gdańsk 2016

Tematem publikacji „W krainie Mont Blanc” jest część Alp rozciągająca się między Małą i Dużą Przełęczą Św. Bernarda. Ogromną część tego rejonu zajmuje Masyw Mont Blanc i to jemu poświecono najwięcej uwagi. Pierwsza część książki to systematyczny opis i fotograficzna prezentacja wszystkich dolin Masywu Mont Blanc oraz sąsiedniego pasma Les Aiguilles Rouges. Część druga to bogato ilustrowane opisy jednodniowych wycieczek w rejonach Chamonix, Les Contamines-Monjoie, Courmayeur i La Fouly.

Wybraniec. Życie po śmierci na Evereście, Lincoln Hall, Helion/ Bezdroża, Gliwice 2015

„Wybraniec. Życie po śmierci na Evereście” to niezwykła opowieść himalaisty Lincolna Halla, któremu udało się przetrwać noc pod szczytem Everestu. W przedmowie do książki czytamy: Rankiem 27 maja 2006 roku gazety na całym świecie miały oczywisty materiał na pierwszą stronę. Lincoln Hall, jeden z najlepszych australijskich wspinaczy, przeżył noc tuż pod szczytem Mount Everestu po tym, jak jego towarzysze uznali go za martwego. „Powrót z zaświatów”, „Łazarz” i „Cudowny himalaista”– takich słów użyli gorliwi redaktorzy, próbując oddać to, czego nikt nie był w stanie nawet sobie wyobrazić: nocy spędzonej w samotności, w rozrzedzonym powietrzu na wysokości 8600 metrów, zachowania równowagi między górą i bezkresną otchłanią znajdująca się poniżej, między halucynacjami i przerażającą rzeczywistością, między życiem i śmiercią. To książka o tym co przeżywa wspinacz spędzający noc pod szczytem, jakie emocje nim targają, czemu w ogóle znalazł się tam sam i w jaki sposób się uratował?

Zaczęło się od Kilimandżaro. Ararat, Rysy, Everest Base Camp, Agnieszka Paź-Kerner, Sorus, Poznań 2016

Autorka na co dzień zajmuje się wychowaniem dwóch córek i prowadzeniem małej rodzinnej firmy. Pewnego dnia postanowiła jednak uwolnić się z kieratu dom-praca-dom i dokonać rzeczy nietypowej: wejść na szczyt Kilimandżaro. To był jednak dopiero początek jej przygód z górami. Książka opowiada o tym, jak ze spontanicznego pomysłu zrodziła się pasja. Jak można zmienić życie jednym mocnym postanowieniem. Są momenty zwątpienia, opisy codziennej walki ze słabościami, a chwile załamania przeplatają się tu z bezgraniczną euforią. Wspólnie poznamy drogę na najwyższy szczyt Afryki, wejdziemy na Rysy, a potem zatańczymy na zboczach świętej góry Ararat. Na koniec podejdziemy pod Everest i wybierzemy się w szaleńczą podróż motorem po zatłoczonych drogach Nepalu.

Zakopane. Miasto cudów, Wojciech Mróz, Novae Res, Gdynia 2015

Zbiór felietonów składających się na obraz współczesnego i historycznego Zakopanego. Autor , mieszkaniec Zakopanego, współzałożyciel i pierwszy redaktor naczelny „Tygodnika Podhalańskiego”, spogląda na zakopiańską rzeczywistość okiem obserwatora oraz uczestnika. Raczy anegdotami i osobistymi wyznaniami, przybliżając wiele pozytywnych historii i nie szczędząc ciepłych słów. Z drugiej zaś strony obnaża wszelkie defekty codzienności. Autor nie przestaje zaskakiwać czytelnika. Oprócz znakomitych puent, cennych refleksji i subtelnych ironii znajdziemy tu mnóstwo literackich odniesień. To felietony, obok których nie można przejść obojętnie.

Zakopiański dom wariatów, Romuald „Aldek” Roman, Annapurna, Warszawa 2015

Zbiór opowiadań odnoszący się do czasów, gdy autor pomieszkiwał w Zakopanem i parał się różnymi zajęciami, jak ochroną przyrody, przewodnictwem, wspinaniem, grą w brydża i przede wszystkim walką o rodzinny dom, przywłaszczony przez władzę. Z perspektywy Stanów Zjednoczonych, gdzie obecnie mieszka autor, wydarzenia te wydają się wręcz groteskowe, choć w swoim czasie kosztowały go wiele nerwów. Warto przeczytać tę książkę choćby dlatego, by lepiej wczuć się w atmosferę Zakopanego lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, którą już tak niewielu pamięta z własnych doświadczeń. Lekki język i niebanalny humor to dodatkowy atut tej pozycji.

Zbrodnie na Evereście, Michael Kodas, Wydawnictwo Sklepu Podróżnika, Warszawa 2015

Od kiedy zaczęto organizować komercyjne wyprawy na Everest, jego zdobycie stało się dla wielu ludzi Świętym Graalem. Gotowi są ponieść najwyższe koszty – łącznie z utratą życia – byle tylko stanąć na wierzchołku świata. Co takiego ma w sobie Everest, że przyciąga jak magnes marzycieli i awanturników z całego świata? Dziennikarz Michael Kodas, poszukując odpowiedzi na to pytanie, opisuje, jak wobec perspektywy zdobycia szczytu ludzie tracą wszelkie hamulce moralne i z każdym krokiem w górę wyzbywają się swojego człowieczeństwa. Czasy romantycznych pionierów minęły – teraz na Evereście rządzą pieniądze i bezwzględna ambicja. Świetnie napisana, porywająca historia, przerażająca tym bardziej, że prawdziwa.

Zdobyć koronę. Opowieść o Jerzym Kukuczce, Anna Czerwińska-Rydel, Na Szczyt, Gdańsk 2016

Jak przedstawić Jerzego Kukuczkę i jego pasję młodemu odbiorcy? Jak pokazać w jednej książce tak bogatą kolorystykę jego wypraw? To niełatwe zadanie, którego podjęło się po raz pierwszy w Polsce Wydawnictwo Na szczyt, zapraszając do współpracy sprawdzonych i nagradzanych twórców – autorkę Annę Czerwińską-Rydel i ilustratorkę Mariannę Oklejak. „Zdobyć koronę. Opowieść o Jerzym Kukuczce” w sposób przystępny dla młodego czytelnika ukazuje najlepsze czasy polskiego himalaizmu. Czasy, gdy Polacy królowali na najwyższych szczytach świata, przecierając nowe drogi, pokonując wielkie trudności i zapisując się na zawsze w historii światowej wspinaczki. To książka dla ludzi ciekawych świata.